سکه بهار آزادی در اصل سکه طلای قانونی در ایران است که توسط بانک مرکزی ضرب میشود. اولین سکه در سال ۱۳۸۵ به مناسب پیروزی انقلاب ایران ضرب شد که دارای انواع مختلفی نظیر ربع سکه، نیم سکه و سکه تمام، دو ونیم و پنج بهار آزادی است. عیار سکههای بهار آزادی ۶/۲۱ است و وزن طلای خالص در سکه طرح قدیم و جدید متفاوت است.
از سال ۱۳۷۰ تا کنون طرح سکهها تغییر کرد و در یک سمت سکه تصویر اولین رهبر انقلاب نقش بست که به همین دلیل به سکه امامی معروف شدند. نکته مهم این است که از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۶ تاریخ سال ضرب روی سکه درج میشد که این موضوع باعث کاهش قیمت سکههای قدیمی نسبت به سکه سال جدیدتر شده بود. به همین دلیل بانک مرکزی در سال ۸۶ تصمیم گرفت در تمام سکههای پس از آن سال، سال ضرب بدون تغییر و ۱۳۸۶ باقی بماند. به همین دلیل در سالهای ۸۷ ,۸۸, ۸۹ و بعد از آن ضرب شده با تاریخ ضرب سال ۱۳۸۶ میباشد.
تفاوت سکه طرح قدیم با جدید چیست؟
از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۷۰ سکه بهار آزادی با طرح تکرار سه بار نام «علی» بصورت شش ضلعی و نام بانک ملی ایران در یک سمت و طرح حرم اما رضا (ع) و عبارت اولین یهار آزادی در سمت دیگر ضرب میشد. گرچه در سالهای پس از ۱۳۵۸ کلمه اولین از این عبارت حذف گردید. به این سکهها سکه طرح قدیم بهار آزادی گفته میشود.
از سال ۱۳۷۰ تا کنون طرح سکهها تغییر کرد و در یک سمت سکه تصویر اولین رهبر انقلاب نقش بست که به همین دلیل به سکه امامی معروف شدند. نکته مهم این است که از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۶ تاریخ سال ضرب روی سکه درج میشد که این موضوع باعث کاهش قیمت سکههای قدیمی نسبت به سکه سال جدیدتر شده بود. به همین دلیل بانک مرکزی در سال ۸۶ تصمیم گرفت در تمام سکههای پس از آن سال، سال ضرب بدون تغییر و ۱۳۸۶ باقی بماند. به همین دلیل در سالهای ۸۷ ,۸۸, ۸۹ و بعد از آن ضرب شده با تاریخ ضرب سال ۱۳۸۶ میباشد.
حذف سال ضرب روی سکههای بهار آزادی
در سال ۱۴۰۲ خبری مبنی بر حذف تاریخ سکههای بهار آزادی در ضرب جدید منتشر شد که این موضوع باعث نگرانی دارندگان این سکهها گردید. زیرا مطابق تجربه قبل با ورود سکههای ضرب جدید، سکههای قدیمی دچار افت قیمت میشد. در ادامه سعی میکنیم به انواع روشهای خرید و فروش سکه تمام میپردازیم.
روشهای خرید و فروش سکه بهار آزادی در ایران
معاملات فیزیکی سکه یکی از روشهای سنتی خرید و فروش سکه در ایران است. معاملات فیزیکی همواره دارای محاسن و معایب مختص به خود بوده است. از مزایای آن میتوان به دسترسی سریع به دارایی و معاملات فوری آن در تمام اوقات است. اما معایب این روش نیز قابل تامل است. تاکنون بارها خبر ضرب سکههای جعلی توسط برخی فعالان بازار طلا منتشر گردیده است. باتوجه به پلمپ این سکهها توسط هر فروشنده، عملا فروش سکههای خریداری شده به دیگری دارای ریسک است. زیرا خریدار جدید احتمالا در خواست باز کردن پرس سکه را دارد و در صورت تقلبی بودن با اختلاف در وزن سکه خریدار معامله را نمیپذیرد. فروشنده متقلی نیز بدلیل اینکه پلمپ سکه را بدون حضورش باز کردید عملاً مسئولتی نمیپذرید. جدا از این موضوع نگهداری سکههای طلا دارای ریسک بالایی است. زیرا این سکهها بدون نام بوده و دارنده مالک آن است و در صورت سرقت از شما، امکان اثبات مالکیت آن بسیار سخت است.
گواهی سپرده سکه طلا در بورس چیست؟
در کنار معامله سنتی که تشریح شد، برخی از سرمایهگذاران از طریق بورس کالای ایران، اقدام به خرید و فروش گواهی میکنند. این طرح از دی ماه سال ۱۳۸۷ دربورس کالای ایران آغاز شد و فقط برای سکه طلای تمام بهار آزادی طرح جدید اجرا میشود. مدت زمان تحویل این سکهها یک روز است که مشتری میتواند در صورت تمایل پس از یک روز سکهها را بصورت فیزیکی دریافت کند. گرچه امکان مستقیم فروش گواهی در بورس نیز وجود دارد.شفافسازی قیمت و عرضه سکههای استاندارد در بورس کالا، دو ویژگی بسیار مهم این بازار است که سبب میشود تمام فعالان از قیمت واقعی آگاهی یافته، و از سوی دیگر سکههای غیراستاندارد کمکم از بازار خارج شون. این گواهی با نام بوده و تنها دارنده آن امکان دریافت دارد.،از طرفی برای نگهداری این گواهیها نگرانی بابت حمل و نگهداری سکه در منزل یا نیازی به گاوصندوق نیست. معامله در بازار گواهی سپرده سکه طلا در مقایسه با معاملات بازار نقدی کارمزد کمتری دارد و در این بازار قیمت خرید و فروش بسیار به هم نزدیک بوده که این یکی از جذابیتهای بازار برای سرمایه گذاران سکه است؛ این در حالی است که در صرافیها قیمت خرید و فروش سکه اختلاف قابل توجهی با هم دارد. در این روش، فرد گواهی سپرده کالایی سکه را در بورس خریداری میکند و سکه در خزانه بانک به صورت امانت و در شرایط استاندارد و امن نگهداری میشود. در نتیجه، مخاطرات مربوط به نگهداری و حمل و نقل آن جهت فروش در بازار نقدی و همچنین خطر سرقت سکه در صورت نگهداری در منازل بهطور کامل از بین میرود. در این روش به کمک سامانههای معاملات آنلاین از هر نقطهای از کشور میتوان سکه طلا را خرید و فروش کرد و نیازی به مراجعه به بازار نقدی برای خرید یا فروش سکه نیست، در نتیجه به کمک این سامانهها مشکلات مربوط به نقل و انتقال فیزیکی سکه هم وجود وجود ندارد. چراکه در این روش، کارگزاران از طریق سیستمهای در اختیار خود فرایند تسویه و انتقال پول به حساب فروشنده و انتقال دارایی به کد خریدار را انجام میدهند. هزینه نگهداری روزانه هر قطعه سکه در خزانه ۷۰ تومان بوده و هزینه ارزیابی در زمان تحویل سکه به خزانه بانک مربوطه نیز سه هزار تومان است؛ بنابراین هزینه انجام معاملات به کمک این اوراق نسبت به ارزش بازار سکه بسیار اندک است.
دارندگان سکه فیزیکی نیز، می توانند با در دست داشتن مدارک شناسایی معتبر به خزانه بانک مراجعه کرده و سکه یا سکه های خود را به انبار خزانه تحویل بدهند. پس از اعتبارسنجی سکه ها، قبض انبار یک روز کاری بعد صادر می شود و فرد می تواند آن را دریافت نماید. دارنده قبض انبار می تواند از طریق مراجعه حضوری به کارگزاری ها یا سامانه معاملات برخط سهام، اقدام به فروش سکه یا سکه های خود کند. لازم به ذکر است که گواهی سکه دارای سر رسید است و در صورت تمایل به نگهداری سکه بصورت گواهی در بلند مدت لازم است با نزدیک شده به سررسید، گواهی را فروخته و گواهی جدیدتری خریداری کرد.
نحوه معاملات گواهی سکه در بورس
معاملهگرانسکه یک روزه می توانند از طریق بورس اوراق بهادار،معاملاتخود را انجام دهند. برای این منظور داشتن کد بورسیالزامی است. بنابراین فردی که نام کاربری سامانه معاملات برخط آنلاین(سهام)داشته باشد، می تواند بدون مراجعه به شعبکارگزاری، معامله خود را از طریق سامانه معاملات برخط به راحتی انجام دهد. معاملهگر میتواند کد بورسی را از طریق کارگزاران دارای مجوز گواهی سپرده سکه کالایی دریافت و اقدام به معامله این اوراق نماید. نحوه خرید اوراق همانند سهام استینابراین معاملهگر می تواند به صورت حضوری در کارگزاری خود یا آنلاین، اوراق مدنظر خود را خریداری نماید. لازم ذکر است برای خرید این اوراق، مشتری باید حساب معاملاتی خود را به میزان کافی شارژ نماید. در این معاملات لازم است دقت کنید برای خرید یک سکه لازم است ۱۰۰ واحد گواهی خریداری کنید و قیمت سقارش نیز به همین منظور ۱٪ قیمت روز سکه است.